امکان‌سنجی مسئولیت اخلاقی در قبال دیگران در خودگروی اخلاقی

Authors

  • محمدامین خوانساری دانش آموخته دکتری دین پژوهی، دانشگاه ادیان و مذاهب قم، پژوهشگر پژوهشگاه قرآن و حدیث قم
  • هادی صادقی استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث.
Abstract:

این نوشتار به روش تحلیلی و توصیفی، امکان و منشأ مسئولیت اخلاقی در نظریه خودگروی را بررسی می‌کند. خودگروی اخلاقی نظریه‌ای هنجاری است که با تأکید بر ارزش‌های خودگرایانه، انسان را صرفاً مسئول تأمین منافع شخصی می‌داند. یعنی آدمی باید به دنبال بیشترین خیر برای خود و فارغ از دیگران باشد. از جمله مسائلی که این نظریه در تبیین و توجیه با آن مواجه است مسئله «دیگری» و «مسئولیت اخلاقی» در قبال دیگران است؛ «دیگری» موضوعی جدی است و بسیاری از ارزش‌های اخلاقی در پیوند با دیگران ارزش و معنا پیدا می‌کند. نگاه خودگرایانه، به بی‌ارزشی اخلاق اجتماعی و نگاه ابزاری به دیگران می‌انجامد. انسان خودگرا برای ارضای لذت و شادکامی شخصی و تأمین رضایت خویش مسئولیت‌پذیر است و این نگاهی ابزاری و غیراصیل به مسئولیت اخلاقی در قبال دیگران است. هرچند امکان مسئولیت اخلاقی، در قبال خود یا مسئولیت اخلاقی غیراصیل در قبال دیگری، در این نظریه وجود دارد اما این تبیین موجب محاسبه‌گری و استفاده ابزاری از دیگران می‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مسئولیت اخلاقی در نگاه ملاصدرا

مباحث مربوط به مسئولیت اخلاقی گرچه مبحثی مشخصی در آثار ملاصدرا ندارد اما در لابه‌لای آثارش قابل مشاهده است. او با ابتکاراتی در زمینۀ اصالت وجود، تشکیک وجود، شئونات نفس و علت غایی، مسئولیت اخلاقی را دارای لوازمی می‌داند که عمل، عامل و اتحاد عمل، عامل و معمول را شامل می‌شود. عامل هم باید دارای شرایط ایجابی باشد، از جمله اختیار، قدرت و علم، و هم شرایط سلبی که عبارتند از جهل، کدورت معاصی، خبث نفس و...

full text

مسئولیت اخلاقی کتابداران در فضای مجازی

(مقالۀ مروری) زمینه: با توجه به پیشرفت‌های علمی صورت گرفته طی سال‌های اخیر حضور کتابداران در فضای مجازی به امری اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است. اما با توجه به ماهیت متغیر و کمتر شناخته شده فضای مجازی در مباحث حوزه اخلاق حرفه­ای در کتابداری و اطلاع‌رسانی، کمتر پژوهشی به‌صورت تخصصی وظایف اخلاقی کتابداران را در فضای مجازی مورد بحث قرار داده است. از این رو مقاله حاضر با بررسی ادبیات مربوطه، مسئولیت‌ها...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

مسئولیت اخلاقی از دیدگاه ابن‌عربی

یکی از مشکلات اخلاقی در نظام‌های عرفانیِ مبتنی بر وحدت وجود، تبیینِ چگونگی مسئولیتِ اخلاقی آدمی است. ابن‌عربی معتقد است که حقیقتی جز خداوند وجود ندارد و هر فعلی ـ چه خوب تلقی شود چه بد ـ فعلِ خداوند است. نتیجه‌ی ظاهری این باور «جبر مطلق» و رفع مسئولیت آدمی در قبالِ افعالِ منتسب به اوست. اما عارفان با قبولِ نوعی اختیار برای آدمی، وی را مسئولِ اعمالِ خود می‌دانند. حلّ این تناقضِ ظاهری، در گرو دقت در معنای و...

full text

تکالیف اخلاقی در قبال مسجد

مسجد بزرگترین پایگاه دینی است که پس از گذشت چهارده قرن، هنوز محکمترین مقرّ دینی به شمار می رود و گذشت زمان و تبلیغات دشمن نتوانسته است از ارزش این پایگاه اسلامی بکاهد و آن را منزوی نماید. در قرآن مجید و گفتار معصومان (?) فضیلت های فراوانی برای مسجد بیان شده است. البته در این بیانات، با مطرح نمودن جایگاه والای این مکان مقدس، افرادی که به مسجد رفت و آمد می نمایند نیز افرادی دارای منزلت والا معرفی ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 42

pages  127- 142

publication date 2020-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023